De Ethische Code voor Musea, een vrije vertaling van de ICOM Code of Ethics for Museums uit 2004, is de basis voor de beroepsethiek in de museale sector in Nederland. De code biedt een instrument voor professionele zelfregulering op een aantal gebieden waar het museum specifieke deskundigheid en verantwoordelijkheid heeft. De code legt minimumnormen vast voor de handelwijze en het niveau van museummedewerkers en benoemt ook wat het publiek redelijkerwijs mag verwachten van het museale beroepsveld. Bekijk de code

De Ethische Codecommissie voor Musea adviseert gevraagd en ongevraagd over de inhoud en toepassing van de Ethische Code. De leden van deze commissie worden benoemd door de volgende organisaties: Museumvereniging, Stichting Het Nederlands Museumregister, ICOM-Nederland, Stichting Landelijk Contact van Museumconsulenten, Stichting Museumkaart en de Nederlandse Federatie van Vrienden van Musea. De werkwijze van de Ethische Codecommissie is vastgelegd in een reglement. Bekijk het reglement

Leden van de Ethische Codecommissie worden door de zes instellende organisaties voor een termijn van vier jaar benoemd, met de mogelijkheid van eenmalige herbenoeming voor eenzelfde termijn. De organisaties besluiten gezamenlijk over benoeming; de leden zijn dus geen afgevaardigden van specifieke organisaties. Op dit moment bestaat de Ethische Codecommissie uit de volgende leden:

Verzoek tot advies

Alleen de zes instellende organisaties kunnen de Ethische Codecommissie om advies verzoeken. Musea of individuele personen kunnen dit niet rechtstreeks doen. Wel kunnen ze aan een organisatie vragen een verzoek om advies aan de Ethische Codecommissie voor te leggen. Daarnaast brengt de Commissie ook uit eigen beweging adviezen uit. Alle adviezen worden gepubliceerd op deze website.

Uitgebrachte adviezen

2022 Afstoting zonder helderheid over eigenaarschap, Samenvatting
2021 Herkomstonderzoek, Samenvatting
2020 Omgang met collecties bij dreigend faillissement, Samenvatting
2020 Afstoting buiten domein geregistreerde musea, Samenvatting
2019 Afstoting van de collectie bij sluiting van een museum
2018 Wat te doen met niet-geregistreerde objecten?
2018 Vriendenstichting – vriend of financier?
2017 Afstoting werk levende kunstenaar
2015 Belangenverstrengeling – sponsor en tevens bruikleengever?
2013 Bulkafstoting
2011 Schedels van verre verwanten – bewaren of herbegraven?
2008 Topstuk verkopen om bezuinigingen op te vangen?
2009 Schedels van verre verwanten – bewaren of herbegraven?
2008 Censuur van bruikleengevers is niet acceptabel
2007 Verzamelen en tentoonstellen van menselijke resten
2005 Museumdirecteur laat museale objecten veilen voor een goed doel
2004 Herkomstonderzoek bij verwerving van objecten
2004 Welke verantwoordelijkheid draagt het museum(bestuur) voor de selectie van voorwerpen in tentoonstellingen?
2003 Belangenverstrengeling – bruikleengever en tevens sponsor?
2002 Stier Herman – het tentoonstellen van een levend dier
2001 Het verwerven, in bruikleen nemen en/of tentoonstellen van objecten verkregen via illegale handel
2000 Nazi-roofkunst: restitutie of niet?
1999 Repatriëring van menselijke resten
1999 Wat te doen met 'aard- en nagelvaste' kunstwerken bij een verbouwing of restauratie

Bekijk een animatie over de Ethische Code, ontwikkeld door het Landelijk Contact van Museumconsulenten.

De secretaris ondersteunt de Ethische Codecommissie bij de uitvoering van haar taak. Jo’anne van Ooijen LLM, MA is secretaris.